Photoshop İçin Kullanışlı Script’ler

Adobe Photoshop, 3 farklı script dili kullanır:

•AppleScript

•VBScript

•JavaScript™

Bu programlama dillerinden herhangi birine aşinalığınız varsa kendi script’inizi de yazabilirsiniz. Photoshop Scripting ile ilgili olarak Photoshop program klasöründe bulunan Scripting klasöründe, PDF formatında kaynaklar bulunuyor.

Photoshop üzerinde, script yazma bilgisine sahip olmadan da birtakım script kombinasyonları uygulamanız mümkün. Adobe, script yazma konusunda tecrübeli olmayan kullanıcılar için oldukça hoş bir arayüz geliştirmiş. File/Scripts menüsü altından ulaşabileceğiniz Script Events Manager ile Photoshop’ta yapacağınız birtakım eylemlere otomatik olarak script veya action iliştirebilirsiniz.

Script Events Manager penceresinde, üstte bölümde bulunan Enable Events to Run Scripts/Actions seçeneği ile ayarladığınız script veya action’ları dilediğiniz zaman aktif/pasif hale getirebilirsiniz.

Standart olarak program açılışı, yeni dosya oluşturma, dosya açma, dosya kaydetme, dosya kapatma, dosya yazdırma, dışa dosya aktarma ve her komuta bir script veya action ekleme seçenekleri bulunuyor. Dilerseniz Add an Event seçeneği ile manuel bir eylem de belirlemeniz mümkün. Şimdi birkaç örnek uygulama yapalım.

1) İlk olarak bir deneme yapacağız. File/Scripts menüsünden Script Events Manager’ı açarak Photoshop Events: Start Application, Script: Wellcome seçeneklerini seçiyoruz. Script uyarlamasını kaydetmek için pencerenin sağında bulunan add butonuna basarak ayarlarımızı listeye kaydediyoruz. Son olarak Enable Events to Run Scripts/Actions özelliğini aktif hale getirerek Done butonuna basıyoruz.

Şimdi Photoshop uygulamasını kapatarak yeniden açıyoruz. Açılışta JavaScript eylem tetiklemesinin başarı ile uygulandığını belirten basit bir uyarı penceresi ile karşılaşacaksınız.

Yaptığımız işlem, Photoshop uygulamasının her açılışında otomatik olarak Wellcome JavaScript’inin çalıştırılmasını ayarlamaktı.

2) File/Scripts menüsünden Script Events Manager’ı açarak, listeden önceden  tanımladığımız Start Application: Wellcome.jsx script uyarlamasını Remove butonuna basarak silelim. Daha sonra Photoshop Evens: Open Document, Script: Open As Layer seçeneklerini seçiyoruz. Script uyarlamasını kaydetmek için pencerenin sağında bulunan add butonuna basarak ayarlarımızı listeye kaydediyoruz. Son olarak Enable Events to Run Scripts/Actions özelliğini aktif hale getirerek Done butonuna basıyoruz.

Bu script ile, Photoshop’da açılan dosyalardaki background layer’ının doküman ile birleştirilmemiş normal bir layer olarak açılmasını sağlamış olduk.

(script uygulanmadan açılan dosya)

(script uygulanarak açılan dosya)

3) File/Scripts menüsünden Script Events Manager’ı açarak, Photoshop Evens: Open Document, Script: Display Camera Maker seçeneklerini seçiyoruz. Script uyarlamasını kaydetmek için pencerenin sağında bulunan add butonuna basarak ayarlarımızı listeye kaydediyoruz. Son olarak Enable Events to Run Scripts/Actions özelliğini aktif hale getirerek Done butonuna basıyoruz.

Bu script ile, Photoshop’da açılan dijital fotoğraf makinası ile çekilmiş resimlerde kameranın model bilgisinin, metadata etiketinden okunarak bir bilgilendirme penceresi ile ekranda görüntülenmesini sağlamış olduk.

4) File/Scripts menüsünden Script Events Manager’ı açarak, Photoshop Evens: Save Document, Script: Save Extra JPEG seçeneklerini seçiyoruz. Script uyarlamasını kaydetmek için pencerenin sağında bulunan add butonuna basarak ayarlarımızı listeye kaydediyoruz. Son olarak Enable Events to Run Scripts/Actions özelliğini aktif hale getirerek Done butonuna basıyoruz.

Bu script ile, Photoshop’da kaydedilen her belgenin, kayıt yapılan klasöre bir tane de JPEG formatlı kopyası oluşturulacaktır. Böylelikle bir action çalıştırmanıza veya “as a copy” seçeneğini seçmenize gerek kalmıyor. Üstelik kaydedilen JPEG formatlı belgenin isminin sonuna “copy” eki de eklenmiyor.

5) Bir önceki uygulamanın bir benzerini bu sefer action kullanarak yapalım. File/Scripts menüsünden Script Events Manager’ı açarak, Photoshop Evens: Save Document, Action: Default Actions/Save As Photoshop PDF seçeneklerini seçiyoruz. Script uyarlamasını kaydetmek için pencerenin sağında bulunan add butonuna basarak ayarlarımızı listeye kaydediyoruz. Son olarak Enable Events to Run Scripts/Actions özelliğini aktif hale getirerek Done butonuna basıyoruz.

Bu uygulamada, eylem olarak bir script yerine Photoshop’un standart actions’larından Save As Photoshop PDF’i seçerek, Photoshop’da kaydedilen her belgenin, kayıt yapılan klasöre bir tane de Photoshop PDF formatlı kopyasının oluşturulmasını sağladık.

Script Events Manager kullanarak, belirli tetikleyici eylemlere kendi oluşturduğunuz action’ları da tanımlamanız mümkün.

Script Events Manager script seçeneklerine ilave yapmak isterseniz Mac kullanıcıları için Applications/Adobe Photoshop CS#/Presets/Scripts/Event Scripts Only, PC kullanıcıları için Program Files/Adobe Photoshop CS#/Presets/Scripts/Event Scripts Only klasörüne harici script dosyalarını ilave edebilirsiniz.

PHOTOSHOP’UN STANDART SCRIPTLERİ

Şimdi de File/Scripts menüsü altında bulunan Photoshop’un standart script’leri inceleyelim:

Image Processor Image Processor script’i ile çoklu imajlarınızı seri bir şekilde işleyebilirsiniz. Bu script’e Bridge programı üzerinden de Tools/Photoshop menüsünü kullanarak ulaşabilirsiniz.

Bu script ile ister ekranda açık bulunan resimleri, ister Bridge programında seçtiğiniz spesifik resimleri, isterseniz belirlediğiniz bir klasörde bulunan tüm resimleri otomatik olarak açtırarak resimlerin piksel boyutlarını değiştirebilir, JPEG, PSD veya TIFF formatlarına dönüştürebilir, bu işlem esnasında bir de action uygulayabilir ve son olarak da belirlediğiniz spesifik bir klasöre kaydedebilirsiniz.

Şimdi bir örnek üzerinde inceleyelim.

1. adımda Image Processor işlemini uygulayacağımız resim klasörünü seçiyoruz.

2. adımda Save in Same Location seçilirse yeni oluşturulacak resimler yine kaynak klasöre kaydedilecektir. Select folder butonuna tıklayarak yeni bir klasör tanımlayabilirsiniz.

3. adımda kaynak klasörde bulunan resimleri hangi formatta kaydetmek istediğimizi seçiyoruz. Kaynak klasörde bulunan 1600×1200 piksel büyüklüğündeki TIFF formatlı imajları, JPEG formatında, 300 piksel  boyutuna düşürmek istiyorum. Bu nedenle Resize to Fit özelliğini aktif hale getirerek W ve H alanlarına 300 değerini giriyorum (bu işlem esnasında resmin proporsiyonu değişmez, en veya boy değerini belirlediğiniz piksel oranına göre yeniden düzenlenir).

4. adımda da resimleri sepia tonuna dönüştürmek istiyorum. Bu işlem için de Photoshop Default Actions içerisinde yer alan Sepia Toning action’ını tanımlıyorum.

Sonuç: Tüm resimler otomatik olarak açılarak 300 px boyutuna küçültüldü, sepia tonuna dönüştürülerek belirlediğim diğer klasöre JPEG formatında kaydedildi.

Dilerseniz sık tekrar edeceğiniz Image Processor ayarlarını, pencerede bulunan Save butonu ile XML formatında kaydedebilir, Load komutu ile önceden kaydettiğiniz ayarları geri yükleyebilirsiniz.

Image Processor, Automate/Batch fonksiyonu ile benzerlik göstermesine karşın, format değişimi ve yeniden boyutlandırma işlemleri  için bir action oluşturulmasına gerek duyulmaması oldukça pratik bir özellik.

Flatten All Layer Effects (CS4)Bu script ile dokümanınızda kullandığınız tüm layer efektlerini bulundukları layer ile bütünleştirebilirsiniz. Örnekte, yazılarda  kullanılan drop shadow, outer glow, bevel and emboss ve stroke layer efektleri, script uygulanması sonucunda bulundukları layer ile bütünleştirilmiştir.

(efektli layer’lar)

(script çalıştırıldıktan sonra efektleri düzleştirilmiş layer’lar)

Flatten All Masks (CS4) Bu script ile dokümanınızda layer’lara uyguladığınız tüm layer mask’ları bulundukları layer ile bütünleştirerek mevcut görünümü değiştirmeden mask’ları iptal edebilirsiniz. Örnekte yazılar ile maskelenen görseller, script uygulanması sonucunda görünümü değişmeksiniz maske uygulamasından arındırılmıştır.

(maske uygulanmış layer’lar)

(script çalıştırıldıktan sonra maskeleri bütünleştirilmiş layer’lar)

Layer Comps to Files – Layer Comps to PDF

Bu script’ler ile, oluşturduğunuz layer comp’ları teker teker bir belge veya PDF slideshow olarak kaydedebilirsiniz. Layer comps kullanımı ve script’ler ile ilgili açıklamayı şubat sayısında okuyabilirsiniz.

Export Layers to Files

Bu script ile psd dokümanınızda bulunan tüm layer’ları teker teker bir dosya olarak kaydetmeniz mümkün.

Script’i çalıştırdıktan sonra destination bölümünde bulunan Browse butonuna basarak dosyaların hangi klasöre kaydedileceğini seçebilirsiniz. File Name Prefix satırına her dosyanın başına ilave etmek istediğiniz ismi belirleyebilirsiniz. Sadece görünmez konumda bulunan layer’ları kaydetmek istemiyorsanız Visible Layers Only seçeneğini işaretlemelisiniz. File Type yukarı açılır menüsünden BMP, JPEG, PDF, PSD, TARGA, TIFF, PNG formatlarından birini seçerek Run komutu verdiğiniz takdirde, tüm layer’lar birer dosya olarak belirlediğiniz klasöre kaydedilecektir.

Diyelim ki elinizde birçok resim var ve bu resimleri tek bir psd belgesi altında toplayarak bir çalışma yapacaksınız. Resimleri tek tek açarak sürükle-bırak yöntemi veya duplicate layer komutu ile bir doküman altına toplamak oldukça el oyalayıcı bir işlem. Load Files into Stack script’i ile bu işlemi otomatikleştirebilirsiniz.

Script’i çalıştırdıktan sonra Use yukarı açılır menüsünden Folder seçeneği ile bir klasördeki tüm resimleri, Files seçeneği ile bir klasörden manuel olarak seçtiğiniz resimleri listeye ekleyebilirsiniz. Add Open Files butonu ile de o an ekranda açık olan dosyaları birleştirme işlemine dahil etmeniz mümkün. Attempt to Automatically Align Source Images, birleştirilecek layer’ları hizalar. Create Smart Object after Loading Layers komutu ise, oluşturulan layer’ları smart object layer’a dönüştürerek birleştirir. Dilerseniz çalışmanın istediğiniz anında bu smart layer’a edit contents komutu vererek tüm alt layer’ları görüntüleyebilirsiniz. Örneğimizde, 3 farklı gif dosyasını bu script ile otomatik olarak tek bir Photoshop belgesi içerisine 3 layer olarak yerleştirdik.

SCRIPT MENÜSÜNE SCRIPT İLAVE ETMEK

Photoshop’a dilerseniz siz de script ilave edebilirsiniz. Mac kullanıcıları için Applications/Adobe Photoshop CS#/Presets/Scripts PC kullanıcıları için Program Files/Adobe Photoshop CS#/Presets/Scripts klasörüne harici script dosyalarını ilave edebilirsiniz. Bilgisayarınızda bulunan bir script’i, programa ilave etmeden dışarıdan çalıştırmak isterseniz File/Scripts/Browse komutu ile bilgisayarınızda kayıtlı bulunan script’i seçerek çalıştırmanız mümkün.

3. PARTİ SCRIPTLER

Photoshop’un standart script’lerini inceledikten sonra 3. parti ücretsiz script’lere şöyle bir göz atalım.

Aşağıda inceleyeceğimiz scriptler Trevor Morris tarafından geliştirilmiş ve internet sitesinde ücretsiz olarak kullanıcılara sunulmuştur. Bu script’leri buradan bilgisayarınıza yükleyebilirsiniz.

Array GeneratorArray Generator script’i ile, bir layer’ın yatay ve düşey eksende istediğiniz sayıda kopyasını oluşturabilirsiniz. Örneğimizde Cartman layer’ını 4 sütun ve 3 satır olacak şekilde, 10 piksel aralıklarla çoğalttık. Script CS3 ve CS4 versiyonlarında da sağlıklı bir şekilde çalışıyor.

Black & White Variations script’i ile bir dosyanın farklı varyasyonlarda siyah/beyaz renk alternatiflerini üretebilirsiniz.

Grayscale, desaturate, luminousity channel, rgb channels ve channel mixer varyasyon seçeneklerinden istediklerinizi seçerek Save Options bölümünden oluşturulacak olan varsasyon dosyalarının kaydedileceği konumu seçmeniz yeterli. Reload seçeneği ile üretilecek alternatiflerin işlem sonunda otomatik olarak Photoshop’da açılmasını sağlayabilirsiniz. Tüm varyasyon seçenekleri seçildiği takdirde bir resmin toplam 20 farklı siyah beyaz alternatifini oluşturmanız mümkün.

Center LayerCenter Layer script’i ile seçtiğiniz layerları canvas’a otomatik olarak yatay ve düşey ortalayabilirsiniz.

Hide All Layers

Bu script ile Photoshop dokümanınızdaki tüm layer’ları görünmez yapabilirsiniz.

Show All Layers New!

Bu script ile Photoshop dokümanınızdaki tüm görünmez layer’ları görünür yapabilirsiniz.

Layers to Comps

Bu script ile Photoshop dokümanınızdaki tüm layer’ların otomatik olarak  birer layer comp halinde kaydedilmesini sağlayabilirsiniz..

SON OLARAK…

Photosop’da script’ler de action’lar kadar kullanışlı ve bir o kadar da uygulanması pratik olan eklentiler. Siz de Adobe’un bu konuda sunmuş olduğu kaynakları kullanarak ihtiyacınız olan script’leri yazabilirsiniz. Elbette bunun için bir miktar kod yazma bilgisi gerektiğini hatırlatmak istiyorum. Bunun yanında Google taraması ile internette birçok geliştiricinin ücretsiz olarak paylaştıkları Photoshop script’lerine ulaşmak mümkün.

Photoshop ve script konusunda merak ettikleriniz için http://www.ps-scripts.com sitesini de ziyaret edebilirsiniz. Sitenin özellikle forum sayfaları oldukça aktif. Herkese iyi çalışmalar…

(Photoshop Magazin Mart 2009 sayısında yayınlanmıştır)