Uzaktan erişim için basit ve ekonomik bir çözüm isteyenlere…
Merhaba. Uzaktan erişim dosyamızda bu ay VNC programını mercek altına alacağız. Virtual Network Computing (VNC), AT&T tarafından geliştirilen multiplatform ve sebil bir uzaktan erişim yazılımıdır. 2002 yılında bu yazılımı geliştiren ekip RealVNC isimli bir şirket kurarak yazılımı geliştirmeye ve gnu-gpl lisansı (özgür yazılım lisansı) altında kaynak kodları ile birlikte sunmaya devam etmektedirler.
Birçok platformu desteklemesi (Mac, Unix, Win32, GGI, RiscOS, PalmPilot, BeOs, Dos, OS/2 vb.) ve ücretsiz olarak kullanılabilmesi, VNC’nin popülerliğini artıran özellikler. Kaynak kodlarının da açık olmasından ötürü piyasada farklı platformlar için birçok türevini bulmak mümkün.
İncelediğimiz diğer uzaktan erişim yazılımları gibi VNC’nin de sunucu ve istemci versiyonları bulunmakta. Apple’ın, Tiger ile birlikte sisteme VNC desteği eklemesi sayesinde Tiger kullanıcılarının, VNC sunucu yazılımı kurmaksızın bilgisayarlarını VNC üzerinden paylaştırabilmelerine olanak sağlanmıştır. Öncelikle VNC sunucu ayarlarına göz atalım:
Sunucu ayarları:
Mac OSX 10.4 yüklü bir bilgisayarı VNC paylaşımına açmak oldukça kolay. System Preferences/Sharing kontrol panelini açarak Apple Remote Desktop servisini aktif hale getirin. Karşınıza çıkacak olan tercihler listesinden öncelikle bilgisayardaki hangi kullanıcı hesaplarını uzaktan erişim servisi için açmak istediğinizi belirlemeniz gerekiyor. Sol üst köşede görüntülenen kullanıcı hesapları listesinden istediğiniz kullanıcıları aktif hale getirdikten sonra her kullanıcı hesabı için alt bölümde bulunan “VNC viewers my control screen with password” seçeneğini işaretleyerek VNC bağlantıları için bir şifre tanımlayın. “Allow user to do the following on this computer:” başlığı altındaki seçenekler Apple Remote Desktop için erişim yetkilerini içermektedir. VNC üzerinde bir ektisi bulunmamaktadır. Ayarlar kaydedildikten sonra bilgisayarınız VCN ile kontrol edilmeye hazır.
OSXvnc
OSXvnc yazılımını bilgisayarınıza yükledikten sonra yazılımı çalıştırın. VNC, erişim için 5900 numaralı portu kullanmaktadır. Eğer yerel ağ yanında ağ dışından da bağlantı kurmak isterseniz kullandığınız router üzerinden port yönlendirmesi yapmanız gerekmekte. Ana pencerede bulunan Display Number seçeneğini otomatik olarak bırakın. (Dilerseniz 5900 numaralı portu değiştirerek bağlantı portunu özelleştirmeniz mümkün) Password bölümüne ilgili bilgisayara bağlanmak için gerekli olacak şifreyi tanımlayarak Display Name bölümüne de bilgisayarın VNC bağlantılarında görüntülenmesini istediğiniz ismini girin. Start server butonuna basarak VNC sunucusunu aktif hale getirebilirsiniz. VNC sunucunuzun sürekli açık kalmasını isterseniz File menüsünden Install VNC as Startup Item sekmesine girerek OSXvnc’yi başlangıç öğesi olarak atamanız mümkün. System tabından bilgisayarın uyuma, ekran karartma, ekran koruyucu ve fare tuşları ilgili ayarlarını yapabilirsiniz. Sharing tabında ekran paylaşım seçeneklerilerini düzenleyebilir, Disable Remote Keyboard/Pointer seçeneği ile bağlantı kuran bilgisayarın klavye ve faresini bilgisayarınız üzerinde ektisiz hale getirebilir, Only allow local connections seçeneği ile uzaktan erişimin sadece yerel ağ üzerindeki bilgisayarlar ile sınırlandırılmasını sağlayabilirsiniz. Startup tabında ise OSXvnc açıldığında otomatik olarak sunucunun başlatılmasını, Fast User Switch yapıldığı zaman sunucunun devre dışı kalmasını, bir hata nedeniyle sunucunun kesilmesi durumunda, sunucunun otomatik olarak tekrar devreye girmesini ayarlayabilirsiniz. Configure Startup Item ve Disable Startup Item butonlarını kullanarak dilediğiniz zaman OSXvnc’yi başlangıç öğlerine ekleyip kaldırabilirsiniz.
Sunucu ayarlarını yaptıktan sonra sıra geldi bağlantı kurmaya…
VNC sunucu servisi aktif bir bilgisayara bağlanabilmek için istemci (client) yazılımlara ihtiyacınız bulunmakta. Bunlardan başlıcaları:
Chicken of th e VNC
VNC istemci yazılımlarının en kullanışlısı olan Chicken of the VNC’yi http://sourceforge.net/projects/cotvnc adresinden indirebilirsiniz. Yazılımı yükleyip çalıştırdıktan sonra öncelikle tercihleri düzenleyelim.
Chicken of the VNC/Preferences menü sekmesinden ulaşabileceğiniz ayarlarda; Performance tabında performansı artırmak için Frontmost Connection sürgüsünü üstte, All Other Connection sürgüsünü altta tutabilirsiniz. Fullscreen tabında ekran otomatik kaydırma hızı (bağlantı kurduğunuz bilgisayarın ekran çözünürlüğünün bilgisayarınızın ekran çözünürlüğünden yüksek olması durumunda ortaya çıkar) ve kaydırma çubuklarının görüntülenmesi/gizlenmesi tercihlerini ayarlayabilirsiniz. Keyboard tabında ise pencereli veya tam ekran modunda kurulan bağlantılar için program klavye kısayollarını tanımlayabilirsiniz. Bağlantı kurmadan önce farklı bağlantı platformları ve ortamları için profil tanımlamaları yapmak performans ve kullanım kolaylığı açısından faydalı olacaktır. File/Connection Profiles sekmesinden ulaşabileceğiniz Profile Manager’ı kullanarak farklı bağlantı ayarları tanımlamanız mümkün. Sol alt köşede bulunan + ve – tuşlarını kullanarak yeni profil oluşturabilir ve oluşturduğunuz profilleri silebilirsiniz. Encoding tabında ileri düzey kullanıcılar için kodlama tercihleri bulunmakta. Emulation tabında sağ ve orta fare tuş ayarı yapabilir, tek tuşlu bir fare kullanıyorsanız sağ ve orta tuşlar için klavye kombinasyonu ayarlayabilirsiniz. Modifiers tabında, farklı platformlar için tuş eşleştirmesi yapabilirsiniz. En önemli bölüm ise bence Color tabı. Let Server Decide seçeneği, mevcut sunucunun optimum ekran çözünürlüğünü kullanır. Bağlantı kurduğunuz ağın yapısı ve bağlantı hızınıza göre bu ayarı kişiselleştirebilirsiniz. Unutmayın, renk sayısını ne kadar düşürürseniz o kadar hızlı bir bağlantı elde etmiş olursunuz.
Chicken of the VNC ile bir bilgisayara bağlanmak için Connection menüsünde bulunan Open Connection sekmesini kullanarak VNC Login penceresini açın. Solda bulunan Servers bölümünde yerel ağ üzerindeki VNC sunucuları aktif bilgisayarlar görüntülenir. Mevcut listede görüntülenen bir bilgisayara bağlanmak için ilgili bilgisayarı seçtiğiniz takdirde Host bölümünde ip numarası ve Display bölümündeki bağlantı port numarası otomatik olarak görüntülenecektir. (Bağlantı numarası 0=5900, 1=5901, 2=5902… şeklinde port numaralarını ifade eder. Standart bağlantı numarası ve portu 0=5900’dür.) Şifre bölümüne ilgili bilgisayarın VNC şifresini girdikten sonra Remember Password seçeneğini işaretleyerek şifreyi hafızaya alın. Daha önce bir profil tanımlaması yaptıysanız uygun profil dosyasını seçerek Connect düğmesine basın ve uzaktaki bilgisayarı yönetmenin keyfini çıkarın.
Yerel ağ dışındaki bir bilgisayara bağlanmak için ise Servers listesinden New Server’ı seçerek Host bölümüne bağlantı kurmak istediğiniz bilgisayarın ip numarasını veya alan adını yazarak şifresini girin ve Connect düğmesine basarak bağlanın. Login penceresinde bulunan View only seçeneği ile kontrol yerine sadece izleme yapabilir, Allow other clients to connect seçeneği ile başkalarının da bağlantı kurmalarına izin verebilir, Fullscreen display seçeneği ile bağlantı kurduğunuz bilgisayarın ekran görüntüsünün pencere yerine tam ekran modunda görüntülenmesini sağlayabilirsiniz. Tam ekran modunda bağlantı kurduğunuz takdirde menü bar ve Dock görünmez olacaktır. Bu moddan çıkmak için tek yol klavye kestirmesi kullanmaktır. Tam ekran modunda bağlantı kurmadan önce Preferences/Keyboard/Fullscreen Connection/Window kısayol tanımlamalarını ayarlamayı ihmal etmemenizi öneririm.
Diğer alternatif VNC istemci yazılımları ise:
VNC Dimension:
www.mdimension.com adresinden ücretsiz indirebilirsiniz. Bonjour desteği olmadığından dolayı ağ üzerinde bulunan VNC sunucularını görüntüleyemiyor. Bağlantı kurmak için ilgili bilgisayarın ip numarasının bilinmesi gerekiyor.
VNC Thing:
Mac OS 8 /9 desteği de bulunan bu istemci, diğerleri gibi oldukça basit bir arayüze sahip. Ana pencere üzerinde tüm ayarlamaları yaparak bağlantı kurmanız mümkün.
VNC istemcileri arasında en kullanıcı dostu olan alternatif bence Chicken of the VNC. Hem kişiselleştirebilme esnekliği hem de yerel ağ üzerinde tarama yapabilme özelliği ile ön plana çıkıyor.
Hangi uzaktan erişim yazılımı?
Uzaktan erişim dosyamızda, Mac üzerinden diğer bir Mac’e bağlantı kurmak için kullanılan Apple Remote Desktop, Timbuktu Pro ve VNC yazılımlarını inceledik. Peki hangisi kullanmak gerekiyor? Bu sorunun cevabını fayda/maliyet/performans kıstaslarına göre değerlendirme yaptıktan sonra bulabilirsiniz. Bu üç yazılımın birbirlerine göre avantajları-dezavantajları mevcut. Yetenek olarak üç yazılımı karşılaştıracak olursak açık ara Apple Remote Desktop’ın önde olduğunu söyleyebilirim. Orta veya büyük ölçekli bir ağ üzerinde sistem yönetimi yapılmak istenildiğinde ARD, güçlü altyapısı ve sunduğu zengin özelliklerle en kullanışlı uzaktan erişim yazılımı olacaktır. ARD’nin bir diğer avantajı ise client sürümünün OSX içerisinde bütünleşik olması. Diğerlerinin aksine bağlantı kurmak istediğiniz bilgisayara ekstra bir yazılım yüklemenize gerek kalmıyor. Dünya üzerindeki ARD paylaşımı aktif ve gerekli ağ ayarlamaları yapılmış tüm Mac kullanıcılarına bağlanabilmek mümkün.
Timbuktu Pro, ARD’ye göre nispeten daha ucuz olmakla birlikte onun kadar gelişmiş özellikler sunamıyor. Skype entegrasyonu ile port yönlendirmesine ihtiyaç duyulmaksızın bağlantı kurulabilmesi bir devrim niteliğinde. Fakat bağlantı kurmak istediğiniz bilgisayarda da Timbuktu Pro yüklü olma gereksinimi çift taraflı maliyet anlamına geliyor.
VNC ise ücretsiz olması nedeniyle çoğu kişinin tercih sıralamasının başında yer alıyor. Neredeyse bütün platformları destekliyor olması ise diğer tercih nedeni. Tiger ile sistem içerisine VNC sunucu entegrasyonu gelmesi nedeniyle bağlantı kurulacak bilgisayara herhangi bir sunucu yazılım yüklenmesi gerekmiyor. Mac versiyonunun klavye ve fare denetimi dışında ekstra bir özelliği bulunmuyor. Bu özellikleri göz önüne alınacak olursa kuşkuşuz uzaktan erişim yazılımları tercih sıralamasının başlarında yer aldığını söyleyebiliriz.
Performans açısından karşılaştırıldıkları zaman ise bu yazılımların birbirleri arasında belirgin bir farkın bulunmadığı söylenebilir.
Bu üç yazılım incelemesi ile uzaktan erişim dosyasının Macintosh kontrolü bölümünü tamamlamış olduk. Önümüzdeki ay son bölümde, Mac üzerinden PC’lerin kontrolü konusunu inceleyerek dosyamızı tamamlayacağız. Görüşmek üzere…